 |
|
|
Göksun ve Çevresinde Mali Ve Hukuki Düzenlemeler: Kars-ı Zülkadriye Sancağı KanunnâmesiOsmanlı Devleti’nde toprağın idaresi ve vergilendirilmesi devletin önem atfettiği konuların başında geliyordu. Bu nedenle Osmanlı yöneticileri, toprağın vergilendirilmesi, bu verginin tespit ve tescili ve tahsili konularında geçmişten tevarüs edilen zengin tecrübe birikiminden istifade ile birlikte, dönem, toplum ve bölge şartları da dikkate alınmak suretiyle yeni yön temler geliştirmişlerdir. Zira İmparatorluğun savunmasını ve iç güvenliğini sağlayacak bir ordunun kurulması ve bu ordunun iâşe, ibate ve teçhizatının temini ve diğer pek çok kamu harcamalarının finansmanı meselesi Osmanlı Devleti’nin olduğu kadar, çağdaşları bulunan pek çok sanayi öncesi ekonomiler inin de önemli sorunları arasında bulunuyordu. İşte savaş zamanında güçlü bir ordunun teşkili ve önemli ölçüde finansmanı toprakta tımar sistemini uygulamakla mümkün olmuştur. Osmanlı idarecileri, toprakta genel geçer olarak tımar nizamını uygulayarak hem geniş imparatorluk coğrafyasının verimli arazilerinin idaresini, hem de bu idare tarzıyla merkezi bütçeden her hangi bir fon ayırmadan savaş zamanında cebelileriyle birlikte iki yüz bine yaklaşan tımarlı sipahi ordusunu hazır kıta yapmak imkânını elde ediyordu. Başta toprak olmak üzere ülkenin ekonomik potansiyelini tespit ve bu kaynakların denetlenmesi ve vergilendirilmesi amacına yönelik olarak devlet, ülke genelinde sayımlar yaptırmıştır. Bu sayımlara Osmanlı tarih terminolojisinde “Tahrir” denilmektedir. 16. yüzyılda geniş imparatorluk coğrafyasının ayrıntılı bir şekilde tahririnin yapıldığını biliyoruz. Bu sayım sonuçlarından ilgili bölgenin sosyal ve ekonomik yapısına ilişkin özgün bilgiler elde edilebilmektedir. Tahrir kayıtları kullanılarak Osmanlı Devleti’nin demografik yapısı, toprak idare sistemi, vergi sistemi, üretiminin niteliği ve niceliği, bölgesel ekonomik farklılıklar ve etnik yapı vb. konular araştırıla gelmiştir. Bir bölgenin tahriri, düzenlenen kanunnameler ışığında yapılırdı. Kanunnameler bölgede tahrir yapılırken ve tahrir sonrası uyulması gereken idarî, malî ve hukukî kaide ve kuralları açıklardı. Osmanlı kanunnameleri, bir bakıma kaide ve kurallar manzumesidir. Kanunî devrinde idari, malî ve hukuki açıdan önem arz eden ve uyulması gereken kurallar açısından Göksun ve çevresini de içine alan Kars-ı Zülkadriye Sancağı kanunnamesi Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü’ne bağlı Kuyûd-ı Kadîme Arşivi, TD, nr. 168, vrk. 1-3’de bulunmaktadır. Kanunname Allah’a hamd ve peygamberine salât u selâm ile başlamaktadır. İÇERİĞİ PAYLAŞIN
|
