 |
|
|
19. Yüzyılda ve 20. Yüzyılın Başlarında NüfusGöksun’un ayrıntılı nüfus verilerine yukarıda verdiğimiz bilgilerin dışında 20. yüzyılın başlarında gelinceye kadar sahip değiliz. 17, 18 ve 19. yüzyılda nüfusa ilişkin kullanılabilir arşiv kaynaklarına ulaşamadık. Bu kaynakların başlıcası Avarız ve Cizye defterleridir. Bölgede temettuat sayımları yapılmadığı için 19. yüzyılın ortalarına ait zengin bir kaynağa sahip değiliz8. Seyyahların notları da çok kısıtlıdır. 1835 yılında Anadolu’yu gezen Charles Texier Göksun’dan bazen küçük bir kasaba bazen de köy olarak bahseder, fakat nüfus rakamı vermez. 19. yüzyıl ortalarında 1853 yılında Göksun’dan geçen seyyah Tchihatcheff, Göksun’u çıplak bir ovada 150kadar kulübeden mürekkep bir köy olarak zikreder. Nihayet 1906’da Göksun’u ziyaret eden Grothe burayı 50 evli (250-300 nüfus) bir köy olarak anlatır. İl yıllıkları anlamında hazırlanan salnameler nüfusa ilişkin ayrıntılı bilgi vermektedir. Göksun, 1908 yılına gelinceye kadar Andırın kazası içinde yer alması dolayısıyla ayrıntılı nüfus verilerini ancak 1908 (H.1326) yılına ait salnameden çıkaracağız. Bu tarihte Göksun kazasının 33 köyü 1 nahiyesi (Andırın), Andırın Nahiyesi’nin ise 48 köyü bulunmaktadır. Bu rakamlar kaza genelini vermektedir. Kaza merkezinin ne kadar olduğuna dair bilgimiz yoktur. Kazada gayrimüslim nüfusun oranı % 13’dür. Tabloda Katolik ve Protestan olarak görülenler, Ermeniler içinde zamanla Gregoryan mezhepten ayrılarak bu iki mezhebe geçenler olmalıdır. Sayımların ne derece sağlıklı yapılıp yapılmadığına ilişkin endişemizi saklı tutarak mevcut rakamlara bakılırsa kaza genelinde erkek nüfus daha fazladır. Erkek nüfusun oranı % 55, kadın nüfusun oranı % 45’dir. Ramazan Hurç’un yayınladığı 1909 tarihli belgede bu tarihte Göksun Nahiyesi’nde 223 Müslüman hanede toplam 1000, 15 gayrimüslim hanede toplam 65 nüfus olmak üzere nahiye genelinde 238 hane ve 1065 nüfus tespit edilmiştir. Göksun nüfusuna ilişkin I. Dünya Savaşı’nın ilanından önce ve sonra diye kaydedilen 6 Ağustos 1331 (19 Ağustos 1915) tarihli Göksun Kazası Nüfus Memurluğu’nun kaydında ayrıntılı nüfus verilerine sahibiz. Bu verilerde hane ve köy sayısı, nüfusun etnik bileşimi verilmektedir. Bu kayıtlara göre Göksun’da Savaş öncesinde 4775 hane, 86 köy ve 1 nahiye bulunuyordu. Birinci Dünya Savaşı ilan edilmeden önce yapılan nüfus tespitinde Göksun Kazası’nda1 86 köy de dâhil olmak üzere 3961 ev, 9899 kadın, 11666 erkek olmak üzere toplam 21565 Müslüman nüfus bulunmaktadır. Ermeni nüfusu ise, 814 ev, 1519 kadın, 1936 erkek olmak üzere toplam 3455’tir. Her iki kesimin toplam nüfusu 25020’dir. Bu nüfus cetveline göre toplam 25020 nüfusun 1113’ü Kürt, 2958’i Çerkez, 121’si yabancı (Müslüman), 17373’ü Türk, 3455’i gayrimüslimdir. Köy adlarıyla birlikte ayrıntılı bir şekilde verilen hane, kadın ve erkek nüfus kayıtları 19 Ağustos 1915’te onaylanmıştır. Savaş yıllarında ise hane sayısı 4950’ye yükselmiş, köy ve nahiye sayısı değişmemiştir. Gayrimüslim nüfus % 13,7’dir. 19 Ağustos 1915 tarihinde onaylanan nüfus cetveline göre 1115 Kürt, 3150 Çerkez, 17350 Türk, 121 yabancı (Müslüman), 3464 gayrimüslim olmak üzere toplam 25200’dir. Bu nüfus kaydını dikkate aldığımızda Nisan 1915’te zorunlu iskâna tabi tutulmasına rağmen Ermeni nüfusu artmıştır. Savaştan sonraki nüfus artışı ve hane sayısındaki artış ihtiyatla karşılanmalıdır. Çünkü I. Dünya Savaş yıllarında nüfusun artması yerine azalması beklenir. Göksun Kaymakamlığı’nın tasdik ettiği 7 Aralık 1916 tarihli cetvelde Göksun’un bağlı 89 köyün hane sayısı verilmiştir. Bu cetvele göre toplam 4695 hane tespit edildi. Her hane ortalama 5 nüfus olarak kabul edilirse Göksun’un toplam nüfusunun 23475 olduğu söylenebilir. Hane ve nüfus sayısındaki düşüşün sebebi kesin olarak bilinmemekle birlikte tehcir kararının uygulanması ve Birinci Dünya Savaşı’nın etkisinin olduğu zannedilmektedir. İÇERİĞİ PAYLAŞIN
|
